het thema van “Veranderen is effe wennen”

Er is geen goed of slecht, alleen ons denken maakt het dat.
                                                         Shakespeare in Hamlet (1600)

Wij zijn wat wij denken, doen en voelen, is het thema van Veranderen is effe wennen. In deze eerste blog wil ik het hebben over denken. Zaken zijn niet goed of slecht. Ons denken bepaalt wat wij goed of slecht vinden. Als je dat begrijpt, kun je jezelf en de wereld om je heen relativeren.

Lange tijd dacht iedereen dat de aarde het centrum van ons zonnestelsel was, tot  Copernicus stelde dat de zon het centrum is waar alle planeten omheen draaien. Galileo Galilei onderbouwde later zijn argumenten, die door Keller en Newton gestaafd werden. Dankzij dit copernicaanse wereldbeeld konden satellieten en GPS-navigatie ontstaan.

Vergelijkbaar dachten informatici destijds dat het in onze wereld draait om computers, terwijl het naar mijn smaak gaat om de mens en hoe die met een computer kan werken. Het denken over de relatie mens – computer is bepalend voor hoe computersystemen ontworpen worden, met alle (goede of slechte) gevolgen daarvan voor hun gebruikers.

Ons denken kan ook onszelf parten spelen. Als denkt dat je grootste probleem is hoe je je binnen de organisatie kunt handhaven, verlies je je klanten uit het oog. Als je denkt dat jij de belangrijkste mens in onze samenleving bent, dan zal je vaak met beide voeten weer op de aarde teruggezet worden. Tenzij je de absolute baas bent, maar dat leidt onherroepelijk tot andere problemen…

Beseffen dat je door je denken bepaalt wat je goed of fout vindt, maakt dat je zaken beter in perspectief kunt zien. En de terroristen dan die vorige week honderden onschuldige mensen hebben gedood of verwond? Zijn die niet puur slecht! Maar het zal duidelijk zijn dat die in eigen kring best goed gevonden worden.

Het doden van mensen , zeker van onschuldige mensen, vinden wij slecht. Maar de wat oudere mensen zullen onze bevrijding door de geallieerden – waarbij veel mensen zijn gedood – toch als een groot goed zien. De atoombommen op Japan – hoe verschrikkelijk ook – hebben ervoor gezorgd dat veel mensen minder lang in jappenkampen hoefden te lijden.

Het ligt allemaal niet zo eenvoudig in onze mensenwereld omdat wij met zo verschrikkelijk veel aspecten te maken hebben. Twee of meer kanten van iets kunnen zien, maakt je daarom flexibeler en weerbaarder. Maar dat betekent niet dat je er geen mening over moet hebben, in tegendeel! Je moeten blijven praten en nadenken over wat je goed of slecht vindt.

Hein van Steenis  (22 november 2015)