Goede voornemens?
Het nieuwe jaar 2016 is begonnen en hierbij mijn beste wensen voor een gezond en gelukkig 2016! Als ik vragen mag, lukken de goede voornemens? Nu nog wel, maar straks ook nog in februari? Waarom kan veranderen toch zo moeilijk zijn?! We zijn al zo vaak veranderd in ons leven dat veranderen nu toch een fluitje van een cent zou moeten zijn! De werkelijkheid is echter vaak dat wij daardoor steeds meer het idee hebben gekregen dat wij – na al die veranderingen – nu niet meer hoeven te veranderen. We zijn helemaal gewend aan hoe we zijn, en laten dat niet zo maar los.
Op 24 december 2015 stond in de Volkskrant een interview met kardinaal Wim Eijk, onder de titel: ‘Aanpassing leidt tot de ondergang’, de waarheid is immers één en onveranderlijk. ––Ik heb geen inzicht in het wel en wee van de kerk, maar ik denk wel te weten dat alles wat leeft zich continu moet aanpassen aan veranderingen in zijn omgeving. Leven is veranderen, en veranderen is leven. Dingen, die kunnen zich niet aanpassen, verouderen en raken in onbruik.
Veranderen kunnen we met mijn denkmodel voor doen, denken en voelen: door gewenning. In onze tijd van vlug, vlug, vlug, is dat niet eenvoudig want de gewenning kan de nodige tijd kosten. Hoe sterker we ergens aan gewend zijn, hoe meer tijd we nodig zullen hebben om dat te veranderen. Bovendien moeten we het ook nog echt willen, anders lukt het toch niet. De twee belangrijkste hoofdstukken zijn te lezen op mijn website vsteenis.nl.
In twee eerdere blogs kwamen denken en voelen aan de orde, nu volgt meer over ‘doen’. We leren iets door het te doen: het spelen van een ingewikkelde stuk van Bach kun je alleen leren door het vaak te oefenen. Soldaat word je door te wennen aan oefeningen en bevelen opvolgen, de marathon lopen leer je door vaak en langdurig te trainen. Een vak op school leren doe je door je de stof voor te stellen als logisch verhaal – virtueel doen in je verbeelding.
Net zoals je iets geleerd door gewenning, kun je iets vaak ook ‘ontwennen’ door te wennen aan het lange tijd niet meer doen. De eerdere ervaring raakt dan op de achtergrond. Je hebt dan het stuk van Bach niet meer goed in de vingers, bent ontwend om bevelen op te volgen of mist de training om grote afstanden te lopen.
Verslavingen verlopen anders. Bij lichamelijke verslaving ontstaat een onweerstaanbare behoefte om middelen te gebruiken waarvan je steeds meer afhankelijk wordt; je kunt ontwenningsverschijnselen krijgen als je stopt. Bij geestelijke verslaving denkt iemand niet meer te kunnen leven zonder gokken, internet, seks of werken, waardoor de balans in de hersenen verstoord wordt en soortgelijke lichamelijke effecten optreden. Wees je bewust van het gevaar van verslaving, waardoor je de controle over je leven zal verliezen.
‘Doen’ is de eenvoudigste manier om te veranderen, zoals beschreven staat in de twee eerste hoofdstukken van Veranderen is effe wennen – beschikbaar op deze website . Veel succes om met deze eenvoudige methode te wennen aan de goede voornemens voor 2016, maar wees je bewust dat dit jammer genoeg wel effe kan duren!
(Hein van Steenis, 5 januari 2015)
