Stephen Hawking en AI

Postuum is van Stephen Hawking uitgegeven: ‘De antwoorden op de grote vragen’, samengesteld uit zijn artikelen. Aanbevolen lectuur! Op begrijpelijke wijze geeft dit uitzonderlijk genie daarin uitleg over zijn zienswijze over vele belangrijke onderwerpen die velen van ons  bezig houden. God, zwarte gaten, de ruimte (kosmos), hoe het allemaal begonnen is, en kunstmatige intelligentie.

Dat laatste is mijn stokpaardje – duidelijk als je de onderwerpen van de columns op mijn website ziet. Vandaar dat ik het hoofdstuk over ‘Zal kunstmatige intelligentie slimmer worden dan wij?’ met veel interesse las. Echter: slimmer dan welke mens? – sommige mensen zijn nu eenmaal slimmer dan andere! Het tweede punt: slim in welk opzicht? – er zijn heel veel soorten slimheid!

In een aantal opzichten is AI al flink slimmer dan welke mens ook: denk maar aan schaak en go, waarin computers mensen volledig de baas zijn. In veel andere opzichten niet: uit sterrenstof is in de afgelopen 13,8 jaar iets schitterends ontstaan. Op basis van de evolutie van ons DNA werd de verwerking van informatie zo intelligent dat de levensvormen bewustzijn kregen en een gedetailleerd inzicht in ons heelal  – stelt Hawking.

Merk op de kosmische schaal van Hawkins denken: 13,8 miljard jaar!! Gezien over zo’n enorm tijdsbestek  kun je wel denken dat er geen kwalitatief verschil is tussen het brein van een worm en dat van een computer! Of dat er geen kwalitatief verschil kan zijn tussen het brein van een worm en een mens, gezien de snelheid waarmee computers evolueren.

Toch moet het me van het hart dat dit een nogal theoretische visie is. Want hoe kom je aan een equivalent van evolutie voor ons DNA zonder een uitvoerend lichaam? Want dát hebben computers niet. Of zou er uit sterrenstof nog een andere vorm van accumulatie van intelligentie zonder vlees en bloed kunnen ontstaan in de loop van 13,8 miljard jaar? In zo’n tijdsbestek is alles mogelijk … ook dat we door groot voorwerp uit de ruimte getroffen worden, en dat al onze opgebouwde intelligentie vernietigd wordt.

De vorige inslag, slechts zo’n zeventig miljoen jaar geleden, maakte een einde het leven van alle dinosaurussen. Dat is slechts 1/2000ste  van het tijdsbestek van de afgelopen 13,8 miljard jaar, en van eerdere inslagen hebben we geen weet. Die zullen niet uitzonderlijk zijn geweest…

Tot nu toe zijn DNA en een lichaam voorwaarde voor de ontwikkeling van onze intelligentie. Dat ‘domme’ lichaam, dat wij in het Westen altijd onderschat hebben, vergeleken met onze geest, ons superieure brein. Zonder dat domme lichaam, waarin ons DNA groeit, zouden we nooit intelligent kunnen zijn en creatief worden of zelfs kunnen leven. Of zelfs maar onze vrije wil kunnen gebruiken. Dus zal er naast iets als DNA ook een drager/uitvoerder moeten ontstaan om dingen te kunnen doen.

Dat Hawking met zijn problematische lichaam zo slim heeft kunnen worden, heeft met zijn voorouders en omgeving te maken, met zijn onverzettelijke geest en vrije wil. Alle bewondering daarvoor, meer dan ik onder woorden kan brengen. Alle reden om dit boek te lezen, maar dan wel met zijn enorme tijdsbestek in het achterhoofd!

Hein van Steenis (22 mei 2019)